Een man en vrouw staan voor een toonbank.
Financiën

Wat is consumentenvertrouwen?

Heb je je ooit afgevraagd waarom consumentenvertrouwen zo essentieel is voor jouw bedrijf?

Maar wat is consumentenvertrouwen eigenlijk precies en hoe beïnvloedt het de toekomst van jouw mkb-onderneming?

We vertellen je er alles over en laten je de laatste ontwikkeling consumentenvertrouwen zien met CBS-data. Laten we beginnen!

💡Wat betekent consumentenvertrouwen precies?

Consumentenvertrouwen is eigenlijk hoeveel vertrouwen mensen hebben in de economie en in hun eigen financiën. Het bepaalt hoe ze hun geld uitgeven en sparen, en is een belangrijke graadmeter voor de gezondheid van de economie.

Hoe wordt het consumentenvertrouwen gemeten?

Twee eurobiljetten van 10 en 20 euro liggen op de grond.

Het cijfer van consumentenvertrouwen is afhankelijk van verschillende factoren, zoals:

  • De actuele werkloosheidscijfers
  • Inflatie
  • Rentestanden
  • Economische groei

Deze factoren weerspiegelen de kracht van de economie en beïnvloeden direct hoe consumenten hun financiële zekerheid ervaren.

Als deze indicatoren positief zijn, stijgt het consumentenvertrouwen doorgaans, wat resulteert in meer uitgaven en investeringen door huishoudens.

Twee vrouwen maken een selfie met hun tong uitgestoken met shop tassen.

Omgekeerd, bij negatieve signalen, zoals een stijgende werkloosheid of hoge inflatie, kan het vertrouwen dalen, wat leidt tot een spaarzamer gedrag en uitstel van grote aankopen.

De mate waarin het consumentenvertrouwen beïnvloed wordt, kan variëren. Bijvoorbeeld, een lichte stijging van de inflatie zal misschien een minimale impact hebben, maar een plotselinge en significante verandering kan een aanzienlijk effect teweegbrengen.

De perceptie van economische vooruitzichten is ook psychologisch; media, politieke stabiliteit en zelfs het weer kunnen een rol spelen in hoe consumenten hun financiële toekomst zien.

Voor mkb-ondernemers is het belangrijk om te beseffen dat het consumentenvertrouwen niet alleen een reflectie is van de huidige economische omstandigheden, maar ook van verwachtingen voor de toekomst.

De relatie tussen consumentenvertrouwen, bestedingen en werkloosheid

Er is een directe link tussen consumentenvertrouwen, consumentenbestedingen en werkloosheid. Dalend consumentenvertrouwen kan leiden tot minder bestedingen, wat weer kan resulteren in lagere bedrijfsinkomsten en uiteindelijk tot verhoogde werkloosheid. Dit creëert een cyclus waarin het vertrouwen verder kan dalen.

Wat betekent dit voor mijn bedrijf?

Voor mkb-ondernemers is het belangrijk om de stemming van consumenten te begrijpen en te anticiperen op veranderingen in consumentenvertrouwen. Dit kan helpen bij het maken van strategische beslissingen over marketing, voorraadbeheer, prijsstelling en personeelsbeleid.

In een economie waar elk nieuwsbericht het consumentenvertrouwen kan schudden of stimuleren, is het voor jou als ondernemer essentieel om je vinger aan de pols te houden.

Een persoon wijst naar een laptopcomputer.

Wanneer consumenten vertrouwen hebben in de toekomst, voelen ze zich comfortabeler om uitgaven te doen die jouw onderneming ten goede komen. Ze zijn sneller geneigd om die nieuwe service uit te proberen of dat ene product aan te schaffen waar ze al een tijdje naar kijken.

Als ondernemer kan je door je aanbod uit te breiden of een langverwachte promotie te lanceren hierop inspelen. Toch gaat het er niet alleen om de winst te pakken als het vertrouwen toeneemt; het gaat erom slim te zijn wanneer de cijfers dalen.

Dan is het zaak om je klanten te laten zien dat je er voor hen bent met waarde, zekerheid en stabiliteit. Misschien betekent dat wel dat je flexibele betalingsplannen introduceert of extra nadruk legt op de uitstekende prijs-kwaliteitverhouding van je producten en diensten.

Stem bijvoorbeeld je communicatiestrategie af op de huidige ontwikkelingen. En in onzekere tijden kan het delen van positieve klantverhalen of het benadrukken van de betrouwbaarheid van je bedrijf geruststellend werken.

Door te begrijpen wat consumentenvertrouwen inhoudt en hoe dit fluctueert, kun je beter inschatten wanneer je moet investeren in groei of wanneer je moet consolideren. Zo blijf je niet alleen drijven, maar kun je ook koers zetten naar succes, ongeacht de economische weersomstandigheden.

Consumentengedrag en vertrouwen in Nederland

In Nederland fluctueert het consumentenvertrouwen, zoals in elk land, afhankelijk van economische, politieke en sociale factoren. Het volgen van deze trends kan je als mkb ondernemer helpen om je strategieën aan te passen aan de heersende marktomstandigheden.

consumentenvertrouwen Nederland december CBS
Consumentenvertrouwen, CBS in de periode 2020 – 2023 (bron: CBS)

Het consumentenvertrouwen is voor de vierde achtereenvolgende maand toegenomen in december 2023, zo blijkt uit gegevens van het CBS. Het consumentenvertrouwen klom van -33 in november naar -29 in december. Ondanks deze stijging bleef het consumentenvertrouwen in december met -29 onder het twintigjarig gemiddelde van -10.

De hoogste stand ooit werd genoteerd in januari 2000 met 36, terwijl de laagste stand van -59 werd bereikt in september en oktober 2022.

Veel gestelde vragen over consumentenvertrouwen

Wat betekent een consumentenvertrouwen van 0?

Een consumentenvertrouwen van 0 symboliseert een neutraal sentiment. Dit betekent dat de positieve en negatieve perspectieven elkaar in balans houden. Het is niet per se een negatief teken, maar geeft aan dat consumenten noch uitgesproken optimistisch noch pessimistisch zijn.

Wat gebeurt er bij een laag consumentenvertrouwen?

Een laag consumentenvertrouwen wijst vaak op onzekerheid en pessimisme onder consumenten over de economie. Dit kan leiden tot terughoudendheid in uitgaven, wat weer een impact heeft op bedrijven en de bredere economie. Denk aan minder aankopen, uitgestelde investeringen en een toename in sparen.

Hoe wordt consumentenvertrouwen berekend?

Consumentenvertrouwen wordt berekend door enquêtes, waarbij huishoudens vijf kernvragen beantwoorden over hun financiële situatie en het economisch klimaat. De antwoorden leiden tot een indexcijfer dat reflecteert hoe consumenten de economische vooruitzichten zien. Dit cijfer wordt maandelijks bijgesteld om actuele trends weer te geven.